COLOMBO, Sri Lanka (AP) — Premier Sri Lanki powiedział pod koniec zeszłego miesiąca, że zadłużona gospodarka wyspy „załamała się”, ponieważ zabrakło jej pieniędzy na żywność i paliwo. Brakuje gotówki na import takich artykułów pierwszej potrzeby i już nie spłaca zadłużenia, szuka pomocy w sąsiednich Indiach i Chinach oraz w Międzynarodowym Funduszu Walutowym.
Premier Ranil Wickremesinghe, który objął urząd w maju, podkreślał monumentalne zadanie, przed którym stanął w celu odwrócenia gospodarki, która, jak powiedział, zmierza do „dna”. W sobotę zarówno on, jak i prezydent Gotabaya Rajapaksa zgodzili się zrezygnować z narastającej presji ze strony protestujących, którzy zaatakowali obie ich rezydencje i podpalili jedną z nich.
Sri Lanki rezygnują z posiłków, ponieważ znoszą braki i godzinami ustawiają się w kolejce, aby kupić paliwo. To trudna rzeczywistość dla kraju, którego gospodarka rozwijała się szybko, z rosnącą i wygodną klasą średnią, aż do pogłębienia ostatniego kryzysu.
___
JAK POWAŻNY JEST TEN KRYZYS?
Rząd jest winien 51 miliardów dolarów i nie jest w stanie spłacać odsetek od swoich pożyczek, nie mówiąc już o uszczupleniu pożyczonej kwoty. Turystyka, ważny motor wzrostu gospodarczego, załamała się z powodu pandemii i obaw o bezpieczeństwo po atakach terrorystycznych w 2019 r. A jej waluta spadła o 80%, co spowodowało wzrost kosztów importu i pogorszenie inflacji, która już wymyka się spod kontroli, z żywnością koszty wzrosły o 57%, według oficjalnych danych.
W rezultacie kraj zmierzający do bankructwa nie ma prawie żadnych pieniędzy na import benzyny, mleka, gazu do gotowania i papieru toaletowego.
Problemem jest również korupcja polityczna; nie tylko odegrała rolę w marnotrawieniu przez kraj swojego bogactwa, ale także komplikuje wszelkie ratowanie finansowe Sri Lanki.
Anit Mukherjee, politolog i ekonomista w Centrum Rozwoju Globalnego w Waszyngtonie, powiedział, że każda pomoc ze strony MFW lub Banku Światowego powinna być obwarowana ścisłymi warunkami, aby upewnić się, że pomoc nie jest źle zarządzana.
Mimo to Mukherjee zauważył, że Sri Lanka znajduje się na jednym z najbardziej ruchliwych szlaków żeglugowych na świecie, więc pozwolenie na upadek kraju o tak strategicznym znaczeniu nie wchodzi w grę.
___
JAK TO WPŁYWA NA PRAWDZIWYCH LUDZI?
Tropikalnej Sri Lance zwykle nie brakuje jedzenia, ale ludzie są głodni. Światowy Program Żywnościowy ONZ mówi, że prawie dziewięć na dziesięć rodzin rezygnuje z posiłków lub w inny sposób skąpi, by spożyć żywność, a 3 miliony otrzymują pomoc humanitarną w nagłych wypadkach.
Lekarze uciekają się do mediów społecznościowych, aby pozyskać krytyczne dostawy sprzętu i leków. Coraz większa liczba mieszkańców Sri Lanki poszukuje paszportów do wyjazdu za granicę w poszukiwaniu pracy. Pracownicy rządowi otrzymali dodatkowy dzień wolny na trzy miesiące, aby dać im czas na uprawę własnej żywności.
Krótko mówiąc, ludzie cierpią i desperacko potrzebują poprawy.
___
DLACZEGO GOSPODARKA ZNAJDUJE SIĘ W TAK STRAŻNYCH OBSZARACH?
Ekonomiści twierdzą, że kryzys wynika z czynników krajowych, takich jak lata złego zarządzania i korupcji.
Większość gniewu opinii publicznej skupiła się na prezydencie Rajapaksie i jego bracie, byłym premierze Mahindzie Rajapaksie. Ta ostatnia zrezygnowała w maju po tygodniach antyrządowych protestów, które ostatecznie przerodziły się w gwałtowność.
Od kilku lat warunki pogarszają się. W 2019 roku w wielkanocnych samobójczych zamachach bombowych na kościoły i hotele zginęło ponad 260 osób. To zdewastowało turystykę, kluczowe źródło wymiany walut.
Rząd musiał zwiększyć swoje dochody, gdy dług zagraniczny związany z dużymi projektami infrastrukturalnymi wzrósł, ale zamiast tego Rajapaksa przeforsował największe cięcia podatkowe w historii Sri Lanki. Obniżki podatków zostały niedawno cofnięte, ale dopiero po tym, jak wierzyciele obniżyli ratingi Sri Lanki, blokując jej możliwość pożyczania większej ilości pieniędzy, gdy spadały jej rezerwy walutowe. W czasie pandemii turystyka znów ucichła.
W kwietniu 2021 r. Rajapaksa nagle zakazał importu nawozów chemicznych. Dążenie do rolnictwa ekologicznego zaskoczyło rolników i spowodowało zdziesiątkowanie podstawowych upraw ryżu, co doprowadziło do wzrostu cen. Aby zaoszczędzić na dewizach, zakazano również importu innych przedmiotów uznawanych za towary luksusowe. Tymczasem wojna na Ukrainie spowodowała wzrost cen żywności i ropy. Inflacja zbliżyła się do 40%, a ceny żywności wzrosły w maju o prawie 60%.
___
DLACZEGO PREMIER POWIEDZIAŁ, ŻE GOSPODARKA UPADŁA?
Surowa deklaracja z czerwca Wickremesinghe, który jest premierem swojej szóstej kadencji, groziła podważeniem zaufania do stanu gospodarki i nie odzwierciedlała żadnej konkretnej nowej sytuacji. Premier zdawał się podkreślać wyzwania stojące przed jego rządem, szukając pomocy w MFW i spotykając się z krytyką braku poprawy od czasu objęcia urzędu kilka tygodni wcześniej. Komentarz mógł mieć na celu próbę kupienia więcej czasu i wsparcia, gdy próbuje przywrócić gospodarkę na właściwe tory.
Ministerstwo Finansów podało, że Sri Lanka ma tylko 25 milionów dolarów możliwych do wykorzystania rezerw walutowych. To pozbawiło ją środków na opłacenie importu, nie mówiąc już o spłacie miliardowych długów.
Tymczasem rupia lankijska straciła na wartości do około 360 do dolara amerykańskiego. To sprawia, że koszty importu są jeszcze bardziej zaporowe. Sri Lanka zawiesiła spłatę około 7 miliardów dolarów pożyczek zagranicznych należnych w tym roku z 25 miliardów dolarów, które mają zostać spłacone do 2026 roku.
___
CO ROBI RZĄD W SPRAWIE KRYZYSU?
Jak dotąd Sri Lanka przebijała się, głównie wspierana przez 4 miliardy dolarów linii kredytowych z Indii. Delegacja indyjska przybyła do stolicy, Kolombo, w czerwcu, aby porozmawiać o większej pomocy, ale Wickremesinghe ostrzegł, by nie oczekiwać, że Indie utrzymają Sri Lankę przez długi czas.
„Sri Lanka pokłada ostatnie nadzieje w MFW” – czytamy w czerwcowym nagłówku Colombo Times. Rząd negocjuje z MFW plan ratunkowy, a Wickremesinghe powiedział, że spodziewa się wstępnego porozumienia jeszcze tego lata.
Sri Lanka zwróciła się również o większą pomoc do Chin. Inne rządy, takie jak USA, Japonia i Australia, udzieliły wsparcia w wysokości kilkuset milionów dolarów.
Wcześniej, w czerwcu, Organizacja Narodów Zjednoczonych wystosowała ogólnoświatowy publiczny apel o pomoc. Jak dotąd przewidywane finansowanie ledwo drasnęło powierzchnię 6 miliardów dolarów, których kraj potrzebuje, aby utrzymać się na powierzchni w ciągu najbliższych sześciu miesięcy.
Aby przeciwdziałać niedoborom paliwa na Sri Lance, Wickremesinghe powiedział agencji Associated Press w niedawnym wywiadzie, że rozważy kupowanie ropy naftowej z Rosji po znacznie bardziej obniżonych cenach.
___
Kurtenbach, redaktor biznesowy AP Asia, wniósł wkład z Bangkoku.
Source: news.yahoo.com
